Görünür/Görünmez Kimlik: Türkiye'de Başörtüsünü Çıkarmak İçin Mücadele Eden Kadınların Anlatıları

Uluslarası İlişkiler bölümü sizleri Sümeyye Koca'nın "Görünür/Görünmez Kimlik: Türkiye'de başörtüsünü çıkarmak için mücadele eden kadınların anlatıları" isimli konuşmasına davet ediyor. Etkinlik 21 Ekim günü saat 14:30-16:00 arası gerçekleşecektir.

Etkinlik Çekmeköy Yerleşkesi Scola binası 460 numaralı odada gerçekleşecektir.

Etkinliğin dili İngilizcedir.

Özet

Üniversitelerde ve kamu kurumlarında başörtüsü yasağı 2013 yılında kaldırıldığından beri başörtüsü toplumsal ve siyasi bir sorun olarak gündemin odağında değildir. Ancak bu araştırmada, kadınların dindar ailelerinin isteklerine karşı başörtülerini çıkarma mücadelesi ve İslam'ın kamusal yaşamda yeniden siyasallaşması temelinde başörtüsü sorununun değişen dinamikleri incelenmektedir. Araştırmanın çerçevesi, iktidar partisinin (Adalet ve Kalkınma Partisi) İslam'ı hem özel hem de kamusal alanı düzenlemek için otoriter bir şekilde yeniden siyasallaştırdığı ve ideal toplumsal görünürlüğü dini-muhafazakâr bağlamda yeniden tanımladığı, Türkiye'nin mevcut siyasi bağlamı ile sınırlıdır. Hayatlarının bir döneminde başörtüsü takmış, kentli ve üniversite mezunu sekiz kadınla yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmelerden oluşan nitel araştırma verilerinden yararlanan bu çalışma, kadınların başörtüsü pratiğine ilişkin deneyimlerine odaklanarak, başörtülerini çıkarma kararları ardındaki kişisel ve toplumsal karmaşıklıkları analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada temel olarak şu sorulara yanıt aranmaktadır: Dindar ailelerde yetişen ve İslami çevrelerde sosyalleşen başörtülü genç kadınlar neden başörtülerini çıkarmaya karar veriyorlar? Başörtüsünün sembolik anlamları, başörtülü kadınlar için ne tür karmaşık toplumsal beklentiler yaratıyor? Mevcut toplumsal ve siyasal koşullar, eğer varsa, kadınların başörtülerini çıkarma kararlarını nasıl etkiliyor? Araştırma sonucuna göre, i) başörtüsü bu kadınlar için dindar grup kimliğini temsil eden toplumsal bir aşırı yük haline geldiğinden, bir “damga sembolü” (Goffman 1963; Göle 2003) olarak, kadınlar dindarlığın kadınlar için en görünür simgesini reddetmektedir; ii) başörtüsü çıkarma pratiği, kadınların görünür kimliği ile kamusal yaşamdaki davranışları arasında toplumsal bir tutarlılık beklentisine karşı bir bireysellik iddiası olarak, ve iii) grup kimliğinden ayrılma bağlamında görünmezlik iddiası olarak şekillenmektedir.

Sümeyye Koca

Sümeyye Koca, lisans eğitimini İstanbul Şehir Üniversitesi Siyaset Bilimi ile Uluslararası İlişkiler ve Sosyoloji Bölümü'nde tamamladı (2017). Sabancı Üniversitesi Siyaset Bilimi yüksek lisans programını "Türkiye'de Başörtüsü Sorununun Değişen Dinamikleri: Kadınların Başörtüsünü Çıkarma Mücadelesi"başlıklı teziyle tamamladı (2020). Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler doktora programında eğitimine devam etmektedir. Akademik ilgi alanları toplumsal cinsiyet çalışmaları, siyaset sosyolojisi, Türk siyaseti, laiklik ve Ortadoğu'da İslamdır.